Opuszczone leśne gospodarstwo w Niewiemku uchwycone w trakcie rozpadu. Rzadkość, bo w lesie przeważnie spotyka się albo domy stojące w całości, albo będące w końcowej fazie rozkładu – resztki fundamentów, schody, gruz, czasem studnia. Ludzie niechętnie pozwalają, żeby domy rozpadały się w swoim własnym tempie i przeważnie przyspieszają cały proces dokonując rozbiórki. W tym przypadku było inaczej. Ceglany nieboszczyk, ale jeszcze nie do końca ostygły, na dodatek ogrzany pięknym majowym światłem. Gdzieś w pobliżu stary cmentarzyk, malownicza leśna kapliczka i dziki rezerwat Źródliska Flinty. Wycieczka na cały dzień.
Gospodarstwo
Ruiny gospodarstwa znajdują się na obszarze dawnego osadnictwa olęderskiego, na gruntach wsi Niewiemko (Niewienskie, Niwimko, niem. Heuhütte). Do drugiej wojny światowej wokół rozciągały się otwarte tereny rolnicze z charakterystyczną, rozproszoną zabudową. Obecny las pochodzi z nasadzeń powojennych. Ruiny usytuowane są na skraju rozległej polany o regularnym kształcie – kiedyś był to użytki rolne. Zachowały się ruiny ceglanego domu i budynku gospodarczego. Gospodarstwo zostało opuszczone niedawno, w bazie Geoportalu nadal posiada adres: Niewiemko nr 8.
Cmentarzyk
Dwieście metrów na południe od ruin gospodarstwa znajduje się niewielki cmentarz ewangelicki, założony prawdopodobnie w drugiej połowie XIX wieku. Jego granice są obecnie słabo czytelne w terenie, nieco lepiej widać je na zobrazowaniu LIDAR. Nie zachowały się żadne elementy oryginalnego ogrodzenia, pierwotne rozplanowanie jest nieczytelne, brak też śladów mogił. We wschodniej części cmentarza urządzone jest niewielkie lapidarium, w którym złożono fragmenty nagrobków: dwa postumenty i dwa kamienne krzyże, jeden w całości, jeden we fragmencie (górna część). Na krzyżach znajdują się odnowione inskrypcje z nazwiskami: Julius Zellmer (1870-1897), Rudolf Zellmer (1881-1901), Ottilie Zellmer (daty nieznane). Na postumencie imiona bez nazwisk: Martha (1872-1896), Hedwig (1883-1889).
Biała Kapliczka
Jeszcze dalej na południe od ruin gospodarstwa, przy wschodnim brzegu Jeziora Niewiemko (obecnie rezerwat „Źródliska Flinty”), stoi samotnie w samym środku lasu malownicza, murowana kapliczka z pobielonymi ścianami. Przykryta jest namiotowym daszkiem krytym dachówką, z metalowym krzyżem w zwieńczeniu. We wnęce, za przeszklonym okienkiem znajduje się figurka Matki Bożej. Data budowy kapliczki nie jest znana, ale jest ona zaznaczona na mapach przedwojennych.
Podobnie jak w całej okolicy, także w pobliżu Białej Kapliczki istniały kiedyś rozrzucone pośród pól pojedyncze gospodarstwa założone jeszcze w czasach osadnictwa olęderskiego. Po drugiej wojnie światowej większość z nich przestała istnieć. Budynki rozebrano, a tereny rolnicze zalesiono.
Gdzie to jest?
Opisane miejsca znajdują się na wschodnim krańcu Puszczy Noteckiej, w lasach nad rzeka Flintą, w granicach administracyjnych miejscowości Niewiemko (gmina Budzyń, powiat chodzieski, województwo wielkopolskie).
Współrzędne GPS i linki do mapy na portalu Kultura w lesie:
Opuszczone gospodarstwo: 52.90597, 16.78177
Link do mapy: https://www.kulturawlesie.pl/mmp/fullscreen/1/?marker=1604
Cmentarzyk leśny: 52.90441, 16.78096
Link do mapy: https://www.kulturawlesie.pl/mmp/fullscreen/1/?marker=1603
Biała Kapliczka: 52.89374 , 16.77746
Link do mapy: https://www.kulturawlesie.pl/mmp/fullscreen/1/?marker=1382