Jest tylko jeden taki schron w okolicy. Już z daleka widać, że wygląda zupełnie inaczej niż pozostałe, licznie rozsiane w pobliżu schrony Pozycji Pomorskiej. Pr.Ost.9 był jednym z pierwszych obiektów Pommernstellung wybudowanych pomiędzy Wałczem i Tucznem. Powstał w 1932 roku i posiada nietypową konstrukcję – beton wylano na sklepione arkusze blachy falistej, która stanowiła wewnętrzny szalunek, a po stwardnieniu betonu pełniła rolę warstwy przeciwodpryskowej.
Marcin Dudek podaje, że tego typu stanowiska na Pozycji Pomorskiej spotykane są sporadyczne, natomiast były masowo budowane w Prusach Wschodnich, gdzie można je spotkać w różnych odmianach [1].
Schron najwyraźniej wzniesiono pod szczęśliwą gwiazdą. Jako jeden z nielicznych uniknął powojennego wysadzenia i późniejszego zmasowanego naporu poszukiwaczy złomu. Dzięki temu można dziś podziwiać zamontowaną w nim unikatową, zachowaną w całości płytę pancerną o grubości 4 cm, z otworem strzelnicy dla ckm i szczeliną do obserwacji.
Od schronu warto wyruszyć na przełaj na północ, wzdłuż pociętego wąwozami brzegu jeziora Nakielno. Jest tu miejscami dziko i pięknie. Są też inne, już bardziej typowe schrony Pozycji Pomorskiej.
Gdzie to jest?
Puszcza Drawska, województwo zachodniopomorskie, powiat wałecki, gmina Wałcz, obręb ewidencyjny Prusinowo. Współrzędne GPS:
Unikatowy schron Pr.Ost.9: 53.21957, 16.33382
„Zwykły” schron bojowy Na.1: 53.22549, 16.33649
Materiały wykorzystane w artykule:
- Marcin Dudek, Fortyfikacje Wału Pomorskiego w okolicy Wałcza. Od Zdbic do Lasu Rutwickiego, wyd. INFORT, Gliwice 2012, s. 169.
- Jarosław Leszczełowski, Wokół Wału Pomorskiego. Historia, legendy, ciekawostki. Tom I, Stowarzyszenie Wał Pomorski 1945, Warszawa 2022, s. 113.
- https://wikimapia.org/#lang=en&lat=53.220167&lon=16.322637&z=15&show=/34952589/pl/Schron-bojowy-PRO-14-Pozycja-pomorska-%E2%80%93-Pommernstellung [dost. 24.11.2023].