Dodaliśmy na naszą stronę miejsca położone w lasach pomiędzy Filipowicami i Czatkowicami. Podobnie jak w opisanych wcześniej lasach między Ostrężnicą, Lgotą i Psarami, także i tutaj tematycznie dominuje górnictwo. Nie są to już jednak leśne zakamarki usiane setkami zapadlisk i hałd, pozostałych po dawnych kopalniach galmanu, ale rozległe wyrobiska dużych kamieniołomów. Najstarszy z nich jest nieczynny kamieniołom porfiru w Miękini. W jego wschodniej, zalesionej części, spotkać można wyrastające wysoko ponad dno doliny budynki dawnych młynów kamieniarskich, które w obecnych warunkach, wiele lat po zakończeniu eksploatacji, prezentują widok niemal surrealistyczny (patrz fotografia powyżej).
Młodszy od miękińskiego i znacznie od niego mniejszy jest dawny kamieniołom Czerwona Skała koło Filipowic. Po drugiej wojnie światowej wydobywano w nim tuf filipowicki, który za sprawą wysokich walorów dekoracyjnych nazywany był też nieoficjalnie filipowickim marmurem. Obecnie opuszczona kopalnia zarasta lasem, w internecie krążą jednak pogłoski o jej ponownym uruchomieniu w związku z odkryciami naukowców z Politechniki Krakowskiej, którzy znaleźli dla tufu filipowickiego nowe, potencjalnie bardzo obiecujące zastosowanie przemysłowe.
Trzecim zakładem górniczym opisanym w tej części Przewodnika jest Kopalnia Wapienia „Czatkowice” Sp. z o.o., największy w Polsce dostawca sorbentów (w skrócie – substancje pochłaniające inne substancje) dla energetyki. Kopalnia w Czatkowicach stanowi pouczający przykład nieodwracalnych zmian, jakie powstają w krajobrazie na skutek rozwoju górnictwa odkrywkowego. Wrażenie to potęguje bezpośrednie sąsiedztwo zakładu z zalesioną, objętą w dużej części ochroną rezerwatową doliną Eliaszówki. W zestawieniu z trzema wymienionymi kopalniami, dawne wyrobiska i hałdy po wydobyciu galmanu na Bartlowej Górze nad Krzeszowicami wyglądają już zupełnie niewinnie…
W cieniu kamieniołomów pozostają inne, nie mniej ciekawe zabytki, wśród których wymienić warto przede wszystkim duże, otoczone podwójnym, doskonale zachowanym wałem grodzisko na Górze Bartlowej. Pochodzące z czasów średniowiecza założenie obronne zostało rozbudowane przez Szwedów w czasie tzw. potopu (1655-1660), nie bez przyczyny jest więc nazywane przez miejscowych szwedzkimi okopami. Profesor Janusz Bogdanowski przypuszczał, że z umocnień na Bartlowej Górze mogli korzystać polscy powstańcy w czasie insurekcji kościuszkowskiej (1794). Ciekawe są także zabytki małej architektury położone przy drodze prowadzącej z Miękini do kamieniołomu Czerwona Skała. Na przestrzeni niecałego kilometra stoją tutaj dwa malownicze krzyże oraz obelisk (być może postument nieistniejącego krzyża) – jedyna pozostałość po dawnym cmentarzu epidemicznym z XIX wieku.
Wybór źródeł wykorzystanych w tej części przewodnika:
Bałda Waldemar, Wynalazek inżyniera z kamieniołomu w Miękini. Tam powstała trylinka, 2014, artykuł online na stronie nowahistoria.interia.pl, http://nowahistoria.interia.pl/ii-rzeczpospolita/news-wynalazek-inzyniera-z-kamieniolomu-w-miekini-tam-powstala-tr,nId,1409103, dost. 16.12.2016.
Bogdanowski Janusz, Sztuka obronna, seria Natura i Kultura w krajobrazie Jury, t.2, wyd. Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, Kraków 1993.
Filipowice-cholerny cmentarz, wątek na forum internetowym Strażnicy Czasu, http://www.straznicyczasu.pl/viewtopic.php?t=835, dost. 12.12.2016.
Jak Feniks z popiołów. Tuf filipowicki może wrócić do łask, artykuł online na stronie krzeszowiceone.pl, http://krzeszowiceone.pl/archive/2015/01/06/jak-feniks-z-popiolow-tuf-filipowicki-moze-wrocic-do-lask.html, dost. 12.12.2016.
Kamieniołom porfiru w Miękini koło Krzeszowic, 1935, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, http://www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/7924, dost. 16.12.2016.
Polaczek Stanisław, Powiat Chrzanowski w W. Ks. Krakowskiem. Monografia historyczno-geograficzna, Kraków 1914, wersja online na stronie Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej, http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=10382&from=publication, dost. 16.12.2016.
Rzepecki Bronisław, Górnictwo na ziemi nowogórskiej, 2013, artykuł online na stronie miejscowości Nowa Góra, http://nowa-gora-paryz.blogspot.com/2013/05/gornictwo-na-ziemi-nowogorskiej.html, dost. 16.12.2016.
Strona internetowa Kopalni Wapienia „Czatkowice”, http://www.czatkowice.pl/o-spolce/historia-zakladu/Strony/historia-zakladu.aspx#ad-image-0:, dost. 27.12.2016.
Tuf filipowicki, artykuł online na stronie geotyda.pl, http://geotyda.pl/miejsca/kra/tuf_filipowicki.php, dost. 12.12.2016.
Zinkow Julian, Krzeszowice i okolice, Wyd. PTTK Kraj, Warszawa-Kraków 1988.